Czas teraźniejszy, zwany anche presente indicativo, jest jednym z podstawowych czasów w gramatyce włoskiej. Używany jest do wyrażania czynności odbywających się obecnie. W tej lekcji nauczymy się jak odmieniać czas teraźniejszy i przyjrzymy się kilku powszechnym zastosowaniom.
Oto schemat odmiany czasówników w czasie presente:
| -ARE | -ERE | -IRE | -IRE | |
| PARLARE | PRENDERE | DORMIRE | CAPIRE | |
| io | parlo | prendo | dormo | capisco |
| tu | parli | prendi | dormi | capisci |
| lui/lei | parla | prende | dorme | capisce |
| noi | parliamo | prendiamo | dormiamo | capiamo |
| voi | parlate | prendete | dormite | capite |
| loro | parlano | prendono | dormono | capiscono |
Tworzenie czasu presente indicativo nie jest trudne, konstrukcja zdania włoskiego jest podobna do konstrukcji zdania polskiego, czyli mamy:
PODMIOT + ORZECZNIE + DOPEŁNIENIE
Anna + studia + italiano.
Anna + uczy się + włoskiego.
Odmiana czasu teraźniejszego jest stosunkowo prosta. Weźmy na przykład czasownik "parlare" (mówić), który jest jednym z najczęściej używanych w języku włoskim:
Io parlo (ja mówię)
Tu parli (ty mówisz)
Egli/ella parla (on/ona mówi)
Noi parliamo (my mówimy)
Voi parlate (wy mówicie)
Essi/esse parlano (oni/one mówią)
Jak widać, rdzeń czasownika pozostaje niezmieniony dla wszystkich osób, z wyjątkiem pierwszej osoby liczby pojedynczej (io), która często wymaga innej końcówki.
Teraz zobaczmy kilka przykładów zdań, w których używamy czasu teraźniejszego:
Io mangio la pizza. (Ja jem pizzę.)
Tu parli italiano. (Ty mówisz po włosku.)
Egli/ella studia molto. (On/Ona dużo się uczy.)
Noi lavoriamo insieme. (My pracujemy razem.)
Voi avete fame? (Wy jesteście głodni?)
Essi/esse giocano a calcio. (Oni/One grają w piłkę nożną.)
Czas teraźniejszy używany jest również do wyrażania czynności rutynowych, faktów naukowych, stanów emocjonalnych i wiele innych. Na przykład Sempre vado a correre dopo lavoro (zawsze chodzę biegać po pracy).
Oto lista kilku nieregularnych czasowników w czasie teraźniejszym (presente) w języku włoskim, wraz z ich tłumaczeniem na język polski i przykładowym zdaniem:
Essere (być)
Io sono (ja jestem)
Tu sei (ty jesteś)
Egli/ella è (on/ona jest)
Noi siamo (my jesteśmy)
Voi siete (wy jesteście)
Essi/esse sono (oni/one są)
Przykład zdania: Io sono felice. (Jestem szczęśliwy/szczęśliwa.)
Avere (mieć)
Io ho (ja mam)
Tu hai (ty masz)
Egli/ella ha (on/ona ma)
Noi abbiamo (my mamy)
Voi avete (wy macie)
Essi/esse hanno (oni/one mają)
Przykład zdania: Tu hai una macchina nuova. (Masz nowy samochód.)
Fare (robić)
Io faccio (ja robię)
Tu fai (ty robisz)
Egli/ella fa (on/ona robi)
Noi facciamo (my robimy)
Voi fate (wy robicie)
Essi/esse fanno (oni/one robią)
Przykład zdania: Noi facciamo una passeggiata ogni mattina. (Robimy spacer każdego ranka.)
Andare (iść)
Io vado (ja idę)
Tu vai (ty idziesz)
Egli/ella va (on/ona idzie)
Noi andiamo (my idziemy)
Voi andate (wy idziecie)
Essi/esse vanno (oni/one idą)
Przykład zdania: Vado al supermercato. (Idę do supermarketu.)
Venire (przychodzić)
Io vengo (ja przychodzę)
Tu vieni (ty przychodzisz)
Egli/ella viene (on/ona przychodzi)
Noi veniamo (my przychodzimy)
Voi venite (wy przychodzicie)
Essi/esse vengono (oni/one przychodzą)
Przykład zdania: Vieni a casa mia domani. (Przyjdź do mnie jutro.)
Pamiętaj, że to tylko kilka przykładów nieregularnych czasowników w czasie teraźniejszym.
Pamiętaj, że czas teraźniejszy jest jednym z najważniejszych czasów w języku włoskim i warto go dobrze opanować. Ćwicz regularnie odmianę czasowników i twórz zdania w czasie teraźniejszym, aby lepiej poradzić sobie w komunikacji z Włochami.
Jeśli masz pytania – zostaw komentarz.
Komentarze